Jakie są rodzaje aparatów ortodontycznych?

Dzisiaj wady zgryzu mogą być wyleczone nawet w rok, w zależności od przypadku. W tym celu lekarze stosują aparaty ortodontyczne, które prostują zęby. Wpływa to nie tylko na estetykę, ale zdrowie uzębienia — jego nieprawidłowe ustawienie może bowiem przyczyniać się do powstawania bruksizmu, paradontozy i stanów zapalnych. Jakie są rodzaje aparatów ortodontycznych? I czym się różnią między sobą? Dowiedz się, zanim udasz się do gabinetu specjalisty.

Jakie są aparaty ortodontyczne stałe?

Aparaty ortodontyczne dzielą się na stałe i ruchome. Te pierwsze wymagają dłuższego noszenia i są droższe niż zdejmowane. Zakłada się je zwykle u starszych dzieci i dorosłych, kiedy zęby nie są już tak plastyczne i potrzebny jest większy nacisk, by wyprostować łuki.

Przeczytaj również: Jak wybrać aparat stały ortodontyczny?

Aparaty ortodontyczne stałe dzielą się na kilka typów.

Aparat ortodontyczny ligaturowy

To aparat składający się z metalowego łuku, zamków i ligatur (gumek). Może być tradycyjny lub estetyczny — mniej widoczny na zębach, ale równie skuteczny co ten pierwszy. Metalowy można ozdabiać kolorowymi ligaturami, z czego chętnie korzystają dzieci, ale nie tylko — dzięki kolorom aparat prezentuje się bardziej atrakcyjnie podczas uśmiechu.

Przeczytaj również: Aparat estetyczny - czym się różni od konwencjonalnych aparatów ortodontycznych?

A w jakich formach występuje aparat na zęby estetyczny?

• Aparat ortodontyczny kryształowy (szafirowy) — jest całkowicie przezroczysty, dzięki temu, że zrobiony jest z szafiru. Jeśli więc nie podoba ci się, że zamki są widoczne na zębach, ta opcja może być dla ciebie dobrym rozwiązaniem. Aparat szafirowy można łączyć z estetycznym, specjalnie powlekanym łukiem. Jego zaletą jest to, że nie kaleczy śluzówki w jamie ustnej.

Cena aparatu kryształowego wynosi ponad 3000 zł za jeden łuk. Chcesz, aby leczenie było jak najmniej kosztowne? Na dolnych zębach możesz nosić aparat ortodontyczny klasyczny, z metalowymi zamkami, a szafirowy na górnych.

Przeczytaj również: Które aparaty ortodontyczne najmniej rzucają się w oczy?

• Aparat porcelanowy — wykonany jest z porcelany, która jest trwalsza i mniej podatna na uszkodzenia niż szafir. Ma mlecznobiały kolor, optycznie wybielający zęby. Występuje też w przezroczystej wersji. Ktoś może nawet nie zauważyć, że masz go na zębach! Niestety nie każdy może go nosić, ze względu na większe zamki, które mogą nie zmieścić się na pewnym rodzaju uzębienia. Należy też o niego odpowiednio dbać poprzez unikanie spożywania produktów barwiących. Nie jest więc wskazane picie kawy, mocnej, czarnej herbaty, czy jedzenie czerwonych i ciemnych owoców (jagody, porzeczki). Koszt aparatu porcelanowego to około 2800 zł.

Aparat ortodontyczny samoligaturujący

Zakłada się go tak samo jak aparat ligaturowy, różni się jednak od niego budową zamków. Nie jest tutaj konieczne używanie ligatur, ponieważ zamki w tym aparacie mają specjalne klapki, trzymające drut. Ich noszenie jest bardziej komfortowe od tradycyjnych zamków: są mniejsze i mniej bolesne w noszeniu. Łatwiej też się je czyści. Z kolei wokół ligatur zbiera się płytka nazębna i resztki pokarmu.

Pacjent noszący ten rodzaj aparatu może rzadziej odwiedzać ortodontę (nawet co 8 tygodni). Samo leczenie trwa kilka tygodni krócej niż podczas noszenia aparatu klasycznego. Za aparat samoligaturujący zapłacisz od 5000 do 6000 zł. Jest dostępny także w wersji przezroczystej.

Aparat ortodontyczny lingwalny (językowy)

To rozwiązanie stworzone dla osób, które nie akceptują tego, że na ich zębach coś się znajduje. Zakładane są po wewnętrznej, niewidocznej stronie zębów. Tak jak inne aparaty, składa się z łuków i zamków. Ligatury są opcjonalne. Aparat lingwalny stosuje się w lekkich i poważnych wadach zgryzu. Jego minusem jest to, że na jego wykonanie trzeba czekać kilka tygodni (wykonuje się go na podstawie wycisku zębów pacjenta). Może też wiązać się z dużym dyskomfortem, powodować ból i podrażnienia.

Noszenie aparatu lingwalnego zmienia sposób wymowy, powodując seplenienie. Nie jest więc on odpowiedni dla osób pracujących z głosem. Dbanie o higienę zębów jest także utrudnione przez wnikanie jedzenia do zamków i pod łuki.

Jakie są rodzaje aparatów ortodontycznych ruchomych?

Aparaty ortodontyczne dla dzieci

Aparaty ortodontyczne ruchome są często noszone przez dzieci. Wyjmuje się je podczas jedzenia i mycia zębów, nie są przymocowane na stałe. Wśród nich wyróżnia się aparaty:

• mechaniczne — mają za zadanie m.in. rozszerzyć podniebienie i spowodować rozrost szczęki
• mechaniczno-czynnościowe — są używane w mioterapii, mającej na celu leczyć i zapobiegać wadom zgryzu.

Za pomocą aparatów ruchomych można wyleczyć wady zgryzu oraz zapobiec poważnym problemom związanym z ułożeniem zębów i szczęki w przyszłości, już w dorosłym życiu. Warto wiedzieć, że w miarę lat dziąsła są mniej plastyczne, a kości twardnieją. Niektóre zaawansowane wady zgryzu mogą być wyleczone tylko metodą operacyjną. Dlatego dobrze jest wybrać się z dzieckiem do ortodonty, kiedy jeszcze można u niego o wiele więcej zdziałać.

Noszenie aparatu ruchomego przez dzieci musi być kontrolowane przez rodziców i opiekunów. Ich rolą jest dokręcanie śrub w aparacie oraz pilnowanie, by młody człowiek nosił aparat i czyścił go regularnie, a w razie konieczności zabrać dziecko na kontrolę lekarską.

Tego rodzaju aparat najlepiej jest kupić dziecku około 10 roku życia, kiedy już nie ma zębów mlecznych. Jeśli jednak występują u niego inne problemy niż tylko te związane z wadą zgryzu, należy odwiedzić z nim ortodontę dużo wcześniej. Cena aparatu ruchomego to około 500 zł za łuk.

Niewidoczne szyny ortodontyczne

Niewidoczne szyny ortodontyczne również należą do aparatów stałych. To przezroczyste nakładki na zęby, które można zdejmować do jedzenia i mycia zębów. Są przeznaczone tylko dla osób z niewielkimi wadami zgryzu.